Akt żalu doskonałego - uzyskanie przebaczenia grzechów ciężkich w sytuacji nadzwyczajnej poza spowiedzią

W Kodeksie Prawa Kanonicznego czytamy, że „Indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie stanowią jedyny zwyczajny sposób, przez który wierny, świadomy grzechu ciężkiego, dostępuje pojednania z Bogiem i Kościołem. Jedynie niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia od takiej spowiedzi. W takim wypadku pojednanie może się dokonać również innymi sposobami” (kanon 960).

Ogłoszony przez władze cywilne stan epidemii zagrażający ludzkiemu zdrowiu i życiu można uznać za niemożliwość zastosowania zwyczajnej formy sakramentu pokuty i pojednania.

Zgodnie z nauczaniem zawartym w Katechizmie Kościoła Katolickiego, nadzwyczajnym sposobem pojednania się z Bogiem i Kościołem może być wzbudzenie aktu żalu doskonałego. W Katechizmie czytamy: „Gdy żal wypływa z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, jest nazywany «żalem doskonałym» lub «żalem z miłości». Taki żal odpuszcza grzechy powszednie. Przynosi on także przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe” (kanon 1452).

Mając na uwadze powyższe nauczanie Kościoła wszyscy wierni, którzy ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu epidemii nie mogą w bliskości Świąt Wielkanocnych przystąpić do spowiedzi indywidualnej, otrzymają łaskę przebaczenia wszystkich grzechów, jeśli spełnią dwa konieczne warunki. Są nimi:
1. żal doskonały
2. postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy to tylko będzie możliwe.

Akt żalu doskonałego daje człowiekowi stan łaski uświęcającej, w którym może przyjmować Komunię Świętą (sakramentalnie lub duchowo).

Należy przypomnieć jeszcze jedną dyspozycję zawartą w Kodeksie Prawa Kanonicznego: Wierny, aby otrzymać zbawczy środek sakramentu pokuty, powinien być tak usposobiony, by odrzucając grzechy, które popełnił, i mając postanowienie poprawy nawracał się do Boga (kanon 987). Przed aktem żalu doskonałego należy więc uczynić rachunek sumienia i postanowić poprawę odrzucając popełnione grzechy i nawracając się do Boga.

Przypominamy również, że czas na wypełnienie trzeciego przykazania kościelnego („Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię Świętą”), zgodnie z decyzją Episkopatu Polski rozpoczyna się w Środę Popielcową i trwa aż do niedzieli Trójcy Świętej, która w tym roku przypada 7 czerwca.